Jólagjöf sem mér þóknaðist að gefa og þiggja

Ég sagði þetta einu sinni áður,  en ég er maður sem finnst gjarnan gaman að gefa öðrum ,,gjöf", eins og jólagjöf, afmælisgjöf eða gjöf í tilefni af einhverju öðru.

Engu að siður reyndist það í þessum jólum að ég hafði sent aðeins 10-13 jólagjafir.

Kannski þegar ég eignast barnabörn og verð afi eftir nokkur ár, þá mun ég byrja að undirbúa fleiri jólagjafir. Núna er svona (þegar ég þarf ekki að gefa margar jólagjafir) tímabil í lífi mínu.

Ég valdi hverja jólagjöf fyrir hvern viðtakanda og alls ekki gaf sama gjöf til allra. Einnig keypti ég ekki eitthvað dýrt. Þetta var hreinlega vegna fjármálaaðstæðna hjá mér. Þó að ég hafi forðast að gefa sama hluti fyrir marga, raunar urðu þrjár gjafir frekar eins.

 

Þær þrjár voru fyrir ungar japanskar stelpur. Þær eru fullorðnar, en hver þeirra er að vinna mikið núna til að fóta sig fast á Íslandi. Og mig langaði að jólagafir verði  eins konar hvatningarkveðjur fyrir þær.

,,Eitthvað sem kostar ekki mikið, en skemmtilegt.... ??" Þá datt mér í hug að búa til ,,ostakörfu" sjálfur. ,,En innihald körfunnar verður ekki ostar eða sesami, heldur japönsk matarefni"!

Ég er með stór lager af japönskum matarefni - eins og t.d. núðlur, fisk-duft (,,soup stock"), ,,canned fish", ,,curry paste" og fl.  Sérhver hlutur er alls ekki dýr, svona um 100JPY - 500JPY. ,,En ef ég vel nokkra hluti og setja í körfu, þá veður hún fín gjöf"! : hélt ég það.

Sonur minn starfaði undanfarin ár hjá ,,Óstabúðinni" og hann var með tómar körfur fyrir ostakörfur heima, og hann gaf mér þær. Ég byrjaði að fylla út körfurnar með japönskum matarhlutum.

Ein af þremur stelpunum var mjög dugleg í að elda mat, því valdi ég frekar margs konar efni til að elda mat (eins og ,,soup stock") fyrir hana. Ein önnur var ekki með mikla eldamennsku, því valdi ég ,,tilbúinn mat" eins og ,,packed fish" eða ,,curry paste".

Og hér er ein af ,,japönskum matarhlutakörfum" sem ég bjó til!

 

 

 

Ég heyrði frá stelpunum eftir þær höfðu opnað gjöfunum á aðfangadagskvöld, en þær virðustvera ánægðar með gjafirnar 

En satt að segja, naut ég þessara gjafa mest sjálfur. Það var svo gaman að búa til körfurnar! Þegar ég var litið barn, langaði ég að fá ,,sko" í nammibúð, sem var útfylltur með ýmis konar nammi. Það var sama tilfinning og að búa til sko með nammi að undirbúa ,,matarhlutakörfu".   

Ég mun gera sama á næstu jólum líka. Kostar lítið!

Ég þáði 10 jólagjafir handa mér. Hver gjöf var góð og ég þakka fyrir þær. En ef ég má nefna jólagjöf sem mér fannst skemmtilegast, var hún frá dóttur minni. Hún teiknaði skopmyndir fjölskyldmeðlima sinna (pabba, mömmu og bróður) ásamt fyndinni lýsingu sem hitt naglann á höfðið! 

 

Þrátt fyrir harða raunveruleikann...Gleðileg jól!

 

,,Gleðileg jól". Við skiptum þessari hátíðarlegu kveðju hvert við aðra. Oftast heilsum við öðrum í hátíðarlegu og skemmtilegu jólaskapi. Jólin eru gleðilegar dagar.

En samt vitum við samtímis að jólin eru ekki endilega gleðilegur tími fyrir alla. 

Við vitum að stríð er í gangi í nokkrum löndum og að mörg börn, konur jafnt sem eldra fólk eru orðin að skotmarki. Við vitum að það eru grátandi foreldrar sem misstu börn sín vegna hryllilegs ofbeldis. Við vitum að það er margt fólk sem tapað hefur öllu vegna árásar náttúrhamfara í heiminum. 

Við vitum að fólk í fátæki býr í samfélaginu hér. Við vitum að sjúklingar halda áfram í baráttu sína gegn erfiðum sjúkdómum á meðan jólin standa líka. Við vitum að það er alltaf margt fólk meðal okkar, sem liður illa af einhverri eigin ástæðu.

Jólin eru, ef til vill, ekkert gleðilegt tækifæri fyrir marga, marga og marga jarðarbúa.

Þegar við veltum því fyrir okkur, getum við hikað við að segja hátt ,,Gleðileg jól". Er það ekki skortur á tillitssemi að segja ,,Gleðileg jól" við fólk í erfiðleikum eða sorg? Okkur langar að byrja að hvísla kveðjunni aðeins að takmörkuðu fólki sem er í stöðu til að njóta jólanna.

En við megum ekki gera slíkt. Af því að ef við gerum það, þá þýðir það að við  reynum að afmarka ,,gleðileg jól" aðeins fyrir menn sem eiga ekki í erfiðleikum.

Og þá verður merking jólanna alveg andstæð sönnu merkingunni. 

Ljós aðventunnar er til þess að lýsa þeim sem sitja í myrkri, og gleði jólanna er til þess að frelsa þá sem eru bundnir við örvæntingu, sorg eða þjáningu. Þeir sem eiga í erfiðleikum eða í sorg eiga að standa í kastljósi jólanna.

,,Gleðileg jól" þýðir ekki að jólin séu gleðileg. ,,Gleðileg jól" er viðurkenning okkar um tilvist félaga okkar á jörðinni sem sitja í myrkri enn og ,,Gleðileg jól" er ósk okkar um að gleðin nái til þeirra fyrst og fremst. ,,Gleðileg jól" er staðfestingarkveðja um að Guð hugsar til þeirra sem eiga í erfiðleikum jafnt sem alla aðra jarðarbúa.

Því hikum við ekki við að kveðjast hátt:
,,Guð gefi okkur öllum gleðileg jól"!  

 -Myndin er eftir hotblack @morguefile.com-

 

Tommy Lee Jones og íslensk tunga

Ég hef skrifað eða talað mörgum sinnum hingað til um erfiðleika íslenskrar tungu fyrir okkur innflytjendur. Leiðrétting. Nokkrir innflytjendur eiga ekki bágt með íslenskuna, því á ég að segja ,,erfiðleika fyrir marga innflytjendur" þ.á.m. mig sjálfan.

En samt kemur löngun til mín aftur og aftur í að endurtaka þetta mál eftir tækifæri. Ef til vill er það vegna þess að þetta mál fylgist með mér á hverjum einasta degi, og mun staðan breytist ekki mikið alla ævi mína sem verður eftir.

Ég var 33 ára þegar ég flutti til Íslands. Ég var nýbakaður prestur í Japan (vígður 1990) og mig langaði að vinna mikið og njóta menntunar minnar sem mest. En staðreynd var sú að ég var enginn eða bara ókunnugur maður, sem ég kunni ekki íslenskt mál.

Það væri ekkert gagnlausara í heiminum en prestur sem getur ekki skilið það sem fólk segir eða talað sjáfur! Þetta var ekki grín, heldur raunveruleikinn sem ég mætti.

Á þeim dögum var ,,The Fugitive" (Harrison Ford & Tommy Lee Jones) sýnd og varð mjög vinsæl kvikmynd. Í henni lék Tommy Lee Jones kraftmikinn alríkislögreglumann Deputy Gerard, og hann sagði ýmislegt fyndið og talaði við aðra á mjög ákveðinn hátt.

Að sjálfsögðu talaði hann ensku en ekki íslensku. Engu að síður varð hann ,,til karlmannlegrar fyrirmyndar"  og ég vildi tala eins og Deputy  Gerard og starfa á sama hátt.

En þá beið raunveruleikinn mín þar sem ég gat talað t.d. í búð bara eins og ,,Góðan daginn....er fiskur til?...piece af white fiskur...??" (Áttu ýsuflök?) Enginn myndi sjá Tommy Lee Jones í mér með þetta...

Aðstæðurnar bættust með tímanum, og ég get bjargað mér að nokkru leyti á íslensku núna. Ég las í íslensku mjög mikið, að sjálfsögðu, sérstaklega í fyrstu fimm árum. Ímynd um Deputy Gerard hvatti mig í raun, þó að ég hafi aldrei náð til stíls hans.

Um daginn fékk ég tækifæri til að fara í ,,Samfélagið í nærmynd" hjá Hrafnhildi Halldórsdóttur í Rási 1. Hún sagði við mig: ,,Þú talar góða íslensku núna og þú ert til í að læra jafnvel meira".

Ég þakkaði fyrir lofsorð hennar á mig, en sátt að segja er íslenskukunnátta mín (ekki bara ,,kunnátta" heldur ,,þjálfun í að tala") enn langt í burtu frá því sem ég þarfnast.

Raunar er ég mjög lélegur í að ,,tala" á íslensku miðað við að skrifa. Það sem ég get tjáð mig á íslensku er líklega bara helmingur af því sem ég get á ensku, eða minna en 20% af því á japönsku. 

Það er fólk við, sem ég vil kynnast vel persónulega í kringum mig (OK, í hreinskilni er það konur). Með orð ,,persónulega" á ég við að ýmislegt sem varðar persónuleika sjálfs míns og fólksins. Skoðun um samfélagsmál eða trúmál get ég bent á skrifum mínum ef ég má marka af mér sjálfum.

En til þess að dýpka gagnkvæman skilning milli manna duga skrifin ekki. Menn þurfa að segja mikið víðara atriði í lífinu sinu. Þarna mun innifelast minningarsögur, brandar, umhyggju eða nákvæmleg tjáning tilfinningar.

Íslenskan mín dugar ekki að þessu leyti, og því hefur mér næstum aldrei tekist að byggja upp persónuleg og gagnkvæm samskipti við aðra Íslendinga í einkalífsstigi. (Er þetta bara afsökun mín og sönn ástæða er kannski minn persónuleiki sjálfur..?? Nei, ég held það ekki, af því að það gengur vel í raun þegar samskipti við Japana eru að ræða). 

Nú hætti ég að muldra. Það hjálpar mér ekki meira, og þetta er bara útrás til bráðabirgða. Ég held áfram í að tala íslensku með fyrirhöfn til að taka framförum í henni og þolinmæði. 

En samt langar mig að biðja ykkur Íslendinga um að gleyma ekki því að ,,sannur persónuleiki" innflytjanda getur falist á bak við lélegu íslenskuna hans. Verið þið svo væn að finna mig/okkur út?!  

 

 

Talar þú fallega um maka þinn eða barn?

Ég hef upplifað margs konar menningaráfall(culture shock) á Íslandi hingað til, eins og t.d. börn eða unglingar tala alveg á jafnfætis grundvelli við eldra fólk eða einstaklingur má halda fast fram eigin skoðun eða krefjast mikils fyrir sjálfan sig á móti öðrum í hóp þar sem hann tilheyrir sjálfur.

Slíkt menningaráfall snýst ekki endilega um hvor menningarheimur sé betri en hinn, en oftast varðar það þá staðreynd að menningarheimur er ekki eins. 

Nú er ég vanari íslenskri menningu en áður eftir tuttugu ára dvöl hérlendis. Meira að segja mæti  ég stundum menningaráfalli í öfugt gagnvart menningu hemalands míns, Japans. 

Ef ég má nefna sem dæmi slíkt, í Japan talar maður ekki fallega um fjölskyldumeðlima sinn yfirleitt.  T.d. talar eiginmaður vont um eiginkonu sína í almennafæri eða foreldrar lofa ekki barn sitt. Þetta þykir tjáning hógvæðar í Japan.

Aðgreining milli ,,mi-uchi"(insider) og ,,hito-sama"(outsider) er mjög sterk og hún hefur áhrif á framkomu Japana verulega, því getur ofangreint dæmi verið skiljanlegt ef framkoma í almannafæri er að ræða. En stundum á sama viðhorf eða framkoma sér stað jafnvel innan fjölskyldu.

Þetta gæti verið búið að breytast núna, en a.m.k. var það svona þegar ég var ungur. Ég man ekki sjálfur hvenær pabbi minn hafði lofað mig í síðasta skipti. Hið sama má segja um mömmu mína.

Einu sinni reyndi ég að sannfæra foreldra mína að ég var duglegur og virkur í íslensku samfélagi með því að sýna þeim dagblöð eða tímarit þar sem umfjöllun um mig sást. En mamma mín leit á þau bara pínulitið og sagði: ,,Og svo..?"

Viðhorf af þessu tagi þýddi alls ekki að pabbi minn og mamma höfðu litla ást til mín, en ,,tjáningarháttur" þeirra var orðinn talvert öðruvísi en hátturinn sem ég hafði venist hér á Íslandi.

Nú skil ég alls ekki þetta tiltekna atriði í japanskri menningu, eða ég get alls ekki verið sáttur við það. Það er jú mikilvægt og nauðsynlegt fyrir mann að fá gott orð eða hrós stundum, eftir tækifæri, frá eigin manninum eða konunni, og einnig fyrir börn frá foreldrum sínum.

Þetta er eðlilegri framkoma og mun hafa betri áhrif á samskipti meðal fjölskyldu. Og að sjálfsögðu reyni ég að halda í samskiptum við börnin mín á þennan hátt eins og flestir Íslendingar gera.  

Þrátt fyrir það að ég hafi haft alltaf gott samband við pabba minn og mömmu, vil ég gjarnan fullyrða að samband milli mín og barnanna minna er mikið betra samt.

Þannig trúi ég því að ,,menningaráfall" er ekki neikvætt í eðli sínu og getur verið tækifæri til að opna leið fyrir víðari heim fyrir okkur. A.m.k. finnst mér það vera betra að fylgja menningu- hvort sem hún sé menning frá heimalandi sínu eða menning nýs lands- sem ég get verið sáttur við sjálfur.    

 

 

Trúmennska og illmennska

Shooting Victims: 'Hero' Teacher, Principal, 20 Kids

Ég man eftir því að frétta margar fallegar sögur og hrósverðar eftir hamfararnir slógu Japan í fyrra. Það var (og er ennþá)mikið efni fyrir íhugun.

Núna er ég að pæla í því einnig hvort það séu eins konar lögmál að við vitnum (eða heyra vitni annarra) hugrekki manna og trúmennsku(dedication) í birtingu ofboðslegrar illmennsku manns og grimmdar? 

Von á manneskjum er dýrmæt og hún hefur vist kostað líf ungrar konu í þetta skipti. Vonin er svo dýrmæt.

Friður sé með Ms. Soto, skólameistaranum og öllu fórnalömbunum, og rík umhyggja sé með fjölskyldum þeirra.  

 

Gjöf, framlag og gleði

Jólin eru að koma aftur. Persónulega verða þetta 21. jólin sem ég tek á móti hér á Íslandi. Ég hef tekið eftir því að nokkur breyting hefur átt sér stað um hvernig ég nýti daga aðventunnar á þessum tveimur áratugum.

Fyrstu árin mín hérlendis var ég giftur og börnin mín tvö voru lítil. Ég átti enga ættingja hér en samt voru litlir frændur og litlar frænkur allt í kringum mig og þannig voru aðventan og jólin mikið tengd við „gjafir".

Mér fannst sérlega gaman þá þrettán daga þegar íslensku jólasveinarnir heimsóttu börnin mín. Satt að segja bað ég þá aldrei um að færa börnunum mínum kartöflur, heldur um að koma með eitthvað skemmtilegt. Ég held að það hljóti að hafa verið flókið að finna góðar og ódýrar gjafir í skóinn þrettán daga í röð. Aðventan var á vissu tímabili áskorun fyrir mann að brýna sköpunargáfu sína.

Núna eru börnin mín orðin stór og jólasveinarnir hættu heimsóknum til þeirra án þess að ráðfæra sig við mig. Ég þarf ekki að undirbúa jólagjafir fyrir fleiri en fjóra eða fimm. Samtímis fæ ég bara þrjá eða fjóra pakka fyrir sjálfan mig. Það skiptir litlu máli en ég sakna þess að gefa ekki fleiri jólagjafir.

Það gleður mig óneitanlega meira að gefa gjöf en að þiggja hana. Ég er að velta fyrir mér hvers vegna mér finnst það, kannski má ég segja að mér líði eins og ég nái í jákvætt samband við viðtakanda, jafnvel í skamma stund, með því að gefa honum gjöf.

Ég viðurkenni að slík tilfinning gæti verið ekkert annað en „sjálfsánægja mín" og því gæti það valdið óþægindum fyrir viðtakanda. Engu að síður get ég ekki heldur neitað þeirri gleði sem það „að gefa gjöf" færir mér, eða merkingu þess að „gefa" yfirleitt í mannlífi okkar.

Hátíð Guðs og hversdagslíf okkar

Við í kirkjunni segjum að messa sé gleðileg hátíð, þar sem við megum koma saman með hinar ýmsu gáfur okkar. Prestur flytur prédikun, organisti spilar friðsæla tónlist og kórinn syngur fallega. Það gæti einnig verið einkasöngur, leikur barna eða ljóðaupplestur, allt eftir tilefni. Allir mega koma með sitt framlag til að fagna hátíð Guðs.

Stundum gæti maður spurt sig: „Hvað um mig? Hef ég hef ekkert fram að færa? „Miskunnsemi þóknast mér en ekki sláturfórn og guðsþekking fremur en brennifórn" (Hós. 6:6). Gjafir eða framlög okkar sem skipta Guð máli eru kærleikur okkar og trú, en alls ekki „sérhæfni" okkar í einhverri grein. Því þarf ekki að hafa áhyggjur af slíku.

Og þetta varðar ekki eingöngu messuna. Það má segja að hver og einn einasti dagur lífs okkar sé dýrmætur og hátíðardagur. Að gefa getur veitt meiri gleði en við erum meðvituð um. Hve auðvelt er, eftir allt, að gleyma þeirri gleði? Við gætum grátið af því að við höfum ekki nægileg tækifæri til að gefa, við eigum ekki marga æskuvini til að senda gjöf eða við erum ekki með neitt sérstakt til að leggja fram til Guðs.

Ef til vill miskiljum við það að „að gefa gjöf" eða „að veita framlag" eigi að vera mælanlegt. En það sem skiptir máli eru viðhorf þess sem gefur. Gefum við af því að það varðar lífsgildi okkar og birtist daglega í gjafmildi okkar, eða gefum við af því að það er ætlast til þess af okkur?

„Sælla er að gefa en þiggja" (Pos. 20:35) eru orð Jesú. Það er gaman að gefa og þiggja gjafir í kringum jólin. En til þess að njóta hinna sönnu verðgilda gjafmildi, bæði okkar vegna og annarra, eigum við ekki fyrst og fremst að minnast endalausrar náðar sem við þiggjum frá Jesú Kristi, og það sem við getum gefið öðrum á uppsprettu sína í henni?

-Fyrst birt í Mbl. 5. desember sl.-