Prejudice and/or paranoia?

“It was the worst experience!” said a young man who came to talk to me the other day. “I have never seen such disrespect. I wouldn’t have been able to stand it if my wife and kids had been with me.” He is from one of the countries that joined the EU a couple years ago. It was the first time that I had met him, and so far he was very polite, friendly, and lively. I asked him what had happened. He said he was in a home electronics shop and was looking at a product he intended to buy. The sales attendant was kind in the beginning, but after this young man mentioned where he was from, the friendly manner evaporated and the sales clerk was no longer willing to answer questions or spend time with the young man. Why? Nobody knows except the sales clerk himself.

One of the privileges of being a pastor is getting to hear peoples’ stories, and it is also my privilege as pastor for the foreign community to be able to talk about prejudice in Iceland. Of course, many different groups of people can be targets of prejudice, but here I am going to talk only about prejudice towards immigrants and foreigners. This Wednesday 10th of October is the International day for the mental health, and it is especially titled “Influence of culture and diversity” here in Iceland this year. So it would be a good occasion to reflect on a little bit about “prejudise and / or paranoia”.

Prejudices manifest themselves in different ways. The kind of prejudice that the young man from the new EU member state experienced is called “hidden” prejudice. Hidden prejudice is expressed in a non-verbal, somewhat indirect way. Examples might be ignoring or failing to greet someone, giving substandard service, or treating someone like a small child. Hidden prejudice is very common in Iceland (probably every single immigrant has experienced it at some time), as well as probably in every other society on the earth. Nevertheless, it is rather hard to point it out or to discuss it in a public forum, unlike the vivid, aggressive, and blatant prejudice expressed in racially discriminative statements or speeches. Why is this?

First of all, hidden prejudice shows up in people’s behavior during routine, everyday encounters. When it happens, we do not usually have our video camera running. So we cannot rewind the scene and examine it later on.

Secondly, it is not so easy, even for us immigrants ourselves, to recognize hidden prejudice as prejudice right away when it happens. This was not prejudice, we think, just some misunderstanding or accident. Let me give an example that really happened to me. I bought a TV set for my children. It was a small one, but still cost some money. After I paid, with my Visa card, the sales clerk literally threw the card back to me, not even saying “gjörðu svo vel.” Afterwards, I asked myself how I should understand this gesture. It seemed to me there were at least four possible answers:
1. The sales clerk does this to every customer. He is just rude. 2. He happened to be in a bad mood. 3. He knew me personally and he didn´t like me. 4. He is prejudiced towards immigrants, at least Asians. Probably the only way to know for sure would be to ask him on the spot. But this is difficult in practice. It is already almost a declaration of war to ask someone such a question: “Excuse me, but did you do that because you are prejudiced against me?” Most of us avoid this kind of conflict as much as we can.

And even if I had asked the sales clerk this question, there is no guarantee that he would have answered honestly. He might say: “What are you talking about?” Others around us often join in a kind of denial that acts of prejudice actually happen. I know that in many cases, when an immigrant complains about experiencing discrimination, people around him say: “I think you must have misunderstood something,” “Oh, no, that couldn’t have happened!” or “ You are too sensitive, don’t be paranoid!”.

So where is the way out? Is there any way to engage the problem of “hidden” prejudice? Or do we have to be just quiet and endure it?
Of course I think we can do something, and we need to do something. Here “we” means both native Icelanders and immigrants. In my view, our main goal should be to develop our sense of what kind of words and attitudes can hurt other peoples’ feelings. This is a much larger project than I have time to describe in this article, so now I would like to return to the experience of those people who are experiencing prejudice. Here are some suggestions for how to react:

1. Let us encourage those who experience prejudice to speak up. As with sexual crimes, silence serves mostly just those who cause hurt. Silence helps neither the victims nor the community.
2. Let us not hesitate to speak about apparent incidents of prejudice just because we cannot prove what was in the other person’s mind. It is important to express feelings of hurt or disrespect even while we allow for the possibility of having misunderstood the situation.
3. Let us not repress or block out our experiences of prejudice in daily life, nor deny automatically that such attitudes exist, nor call those who experience prejudice oversensitive, unless we have truly good reason to doubt what they say.
4. Let us acknowledge that each of us bears prejudices, and that those who carry prejudices may be wealthy, or not; well educated, or not; highly respected, or not.
5. Let us remember that those who are in weaker positions in society find it more difficult to speak up about prejudice than those who are in more powerful positions.
6. If you want to talk about your experience of prejudice but cannot find anybody to listen, please contact me. I am honored to listen to you. I may not be able to act in your case, but I can and do act on the understanding I gain from listening to many people like yourselves.

Dear readers, especially Icelandic readers, I understand it must be tedious to hear somebody talk about prejudice in this country. But those of us who are forced to speak about prejudice also find it difficult and burdensome. I wish that we can just say “Allt í lagi,” smile, and see things improve on their own. But it doesn´t work like that.

I believe that most of us immigrants want to join with native Icelanders to improve our society and our understanding of each other. To do this, we need to talk about our difficulties as well as our successes.

(The original text of his piece was on the Reykjavík Grapevine in March of this year)

Fjölbreytileiki og geðheilsa innflytjenda

Fjölbreytileiki í lífi okkar er alltaf að aukast. Án tillits til þess hvort maður viðurkenni íslensku þjóðina sem fjölmenningarlegt samfélag eða ekki, sjáum við fjölmenningarleg fyrirbæri nálægt okkur í daglegu lífi.
Fjölbreytileiki auðgar samfélagið okkar. Flest okkar njóta þess frelsis að geta valið um hvað við höfum í matinn hvern dag: íslenskan, kínverskan, tælenskan, mexíkóskan og svo framvegis. Okkur finnst gaman að lesa sögur frá heimsbyggðinni og þær bæta þekkingu okkar og hjálpa okkur að skilja betur heiminn. En fjölbreytileikanum fylgja líka erfiðleikar. Fjölmenning felst í því að mismunandi gildismat og hugarfar manna mætast. Á meðan einum þykir kvikmynd góð, þykir öðrum hún leiðinleg. Það er einkenni fjölmenningar að fólk má ,,bregðast við á mismunandi hátt” við sama atburðinum eða hlutanum.

Hér á landi er geðlægð landsþekkt fyrirbæri. Þá er ég ekki að tala um bókstaflegt þunglyndi, heldur tímabundna vanlíðan sem einkennist af þyngslum og vonleysi. Utanaðkomandi aðstæður, eins og t.d. atvinnuleysi, ástvinamissir eða hjónaskilnaður, getur haft í för með sér geðlægð. Slíkar aðstæður eru viðukenndar örsakir sem þvinga menn til að líða illa. Á hinn bóginn er einnig hægt að finna atriði sem ekki eru sérstaklega tengd geðsveiflum en geta haft vandræði í för með sér fyrir innflytjendur. Hér er um að ræða menningarlegan mismun sem getur reynst vandmeðfarinn í fjölmenningarlegu samfélagi.

Skortur innflytjenda á kunnáttu í nýju tungumáli og vanþekking á samfélagsgerðinni hafa eðlilega ákveðinn menningarlegan mismun í för með sér. En önnur atriði eru einnig þýðingarmikil í þessu samhengi.
Í mörgum menningarheimum til dæmis, eins og í Asíu eða í Afríku, ber fólk virðingu fyrir eldra fólki. Ég ólst upp í slíkum menningarheimi sjálfur. Í Japan er það viðtekið að eldra fólki er sýnd kurteisi og virðing (athugið að ég er ekki að leggja mat á hvort það sé jákvætt eða neikvætt). Á Íslandi skiptir það ekki miklu máli hvort einhver maður sé eldri eða yngri en einhver annar. Fólk getur talað saman á jafnréttisgrundvelli án tillits til aldurs. Ég get sagt það af eigin reynslu að það tók mig talsverðan tíma að aðlagast þessu og finna málamiðlun. Nú þegar ég hef aðlagast er þetta ekki endilega neikvætt. En fyrstu árin leið mér illa og varð pirraður þegar yngri fólk talaði við mig eins og það væri jafningi minn.

Ég vil vekja athygli á því að ef menningarlegur mismunur er töluverður þá getur það valdið alvarlegri vanlíðan. Ef manneskja af erlendu bergi brotin skilur ekki hvað er að gerast í kringum sig vegna tungumálavankunnáttu þá getur hann túlkað afskiptaleysið sem af því hlýst sem ,,skort á virðingu” og tekur því sem persónulegri niðurlægingu. Þá mótar maðurinn slæma mynd af umhverfi sínu, mynd sem er ekki alls kostar rétt.
Og hvort sem við köllum þetta fyrirbæri misskilning eða mistúlkun, er líf innflytjanda oftast ofið með slíkum smábilum milli raunveruleikans og þess hvernig viðkomandi túlkar raunveruleikann - sérstaklega á meðan innflytjandinn er ekki búinn að aðlagast samfélaginu nægilega.

Þess vegna sýnist mér nauðsynlegt að leysa þennan vef misskilnings og mistúlkunar, frá einum þræði til annars, til þess að geta nálgast geðheilbrigðisgæslu innflytjanda. Að sjálfsögðu á málið að vera unnið af bæði innflytjandanum sjálfum og af því fólki sem vill veita honum aðstoð.

Ef við förum enn lengra og skoðum menningarleg viðhorf innflytjanda gagnvart geðsjúkdómum flækjast málin enn frekar. Ástæðan er sú að fordómar gagnvart geðsjúkdómum eru enn ríkjandi í mörgum menningarsvæðum og fólk frá slíkum svæðum kýs hugsanlega frekar að líta fram hjá geðsjúkdómum, en að horfast í augu við þá.

Ef mér hefur tekist að koma þessu atriði til skila til ykkar lesendur góðir í þessari stuttu grein, þá er ég sáttur. Við þurfum að horfast í augu við að um leið og fjölbreytileikinn eykst í samfélaginu, þá stöndum við frammi fyrir fjölbreyttari orsökum vanlíðunar. Fjölmenning auðgar samfélagið en við þurfum að leggja okkur fram til að vel til takist – til að öllum líði vel. Við verðum öll sem eitt að vinna að uppbyggingu fjölmenningarlegs samfélags. Þeim mun meira sem við leggjum á okkur, þeim mun betur líður okkur.

(Birtist í tímariti "Okkar mál" haustsútgáfu 2007)

Take me to the ball park!!

It is October now.
For those who love baseball, it is always the special season. The long regular season has ended and the post season sets in in this month.
 

As usual, WE the New York Yankees is clinging to the post season games again in this year.
We have missed the pennant of the divisional title (AL-East) this year, but if it is looked on the last two months record, nobody could protest or deny that The Yanks has the most possibility to win the play-off games, all the way to the World series champion.

The sad fact is...
that I know that none of you have interest in what I am writing here...

To build up the true Multi-culture in Iceland, now it is the time to promote the "baseball" more and more!!
I have tried to use all the opportunities to introduce Japan ad its culture till now, such as Þjóðahátíð, lectures in some institutes or schools, writing articles or answering for questions in E-mails.

But now I believe I need to and I want to do the same for the baseball. We, baseball fans, should work together to bring this wonderful and exciting sport into this country!! 

Is there anybody who likes ball games?? Is there somebody who loves Jeter, Wong and Rodriguez ?? Let me know if you are here!!

Any way,  "Húrra" to  the Yankees!! This year is for us!!

Má ég tala á ensku?

Í gær sótti ég Tómasarmessu í Breiðholtskirkju. Tómasarmessa er dálítið öðruvísi en hefðbundin messa í þjóðkirkju og hún er haldin á síðasta sunnudag í mánuði í Breiðholtskirkju og í annan sunnudag í Grensáskirkju.

Ég hef aldrei verið í Tómasarmessu hingað til og loksins var ég ákveðinn að sækja hana (sem messugestur, en ekki sem prestur). Margir mættu í messunni og mér fannst hún skemmtileg og róandi.

Eitt sem einkennist í Tómasarmessu er fyrirbænarstund. Þá prestar (5) og djáknar (2) og leikmenn stóðu í öðruvísi horni í kirkjunni og gestárnar gátu farið til eins þeirra og sagt frá bænarefni sinu. Síðan bað prestur(djákni eða leikmaður) Guði fyrir viðkomandi. Margt fólk fór til þeirra og fékk bænargjöf fyrir sig.

Ég var að hugsa hvort ég eigi að fara og biðja bæn fyrir mig. Ég er með fullt efni fyrir bæn – ellimerki (gleyma einhverju fljótlega), skort á vilja um hreyfingu, þráhyggju á ís á kvöldin, skort á lífsförunaut o.fl. En ég hikaði við að standa upp og hugsa hvernig á ég að segja frá bænarefni mínu til prests??
Það er ekki svo auðvelt að segja frá slíku í stuttu og “to the point” formi. Þá spurði ég mig sjálfan: “Má ég tala á ensku?? Kannski ekki?? ”.

Ég fór ekki til prests í þetta skipti. Kannski skal ég fara með góðan undirbúning í næsta tækifarið!!

Að lokum, aðeins frekari upplýsingar um Tómasarmessu.


Hvað er Tómasarmessa?

Tómasarmessan hefur vakið mikla athygli víða um lönd á undanförnum árum og eru slíkar messur jafnan fjölsóttar.

Heiti messunnar er dregið af postulanum Tómasi, sem ekki vildi trúa upprisu Drottins nema hann fengi
sjálfur að sjá hann og þreifa á sárum hans. Í Tómasarmessunni er það einmitt ætlunin að gera fólki auðveldara að skynja návist Drottins einkum í máltíðinni sem hann stofnaði og í bænaþjónustu og sálgæslu.

Tómasarmessan einkennist af fjölbreytilegum söng og tónlist og sömuleiðis af virkri þátttöku leikmanna.
Stór hópur fólks tekur jafnan þátt í undirbúningi og framkvæmd messunnar, bæði leikmenn, djáknar og prestar.

Sextíu og átta Tómasarmessur hafa nú verið haldnar í Breiðholtskirkju í Mjódd á undanförnum tíu árum.
Óhætt er að fullyrða að þær hafi vakið ánægju þeirra sem þátt hafa tekið, en þær hafa verið haldnar reglulega, síðasta sunnudag í mánuði, frá hausti til vors.

(Eftir séra Gísla Jónassyni. Úr www. kirkjan.is 27/9 2007)

Guðrækinn maður og guðlast

Ég heyri oft orð “guðlaus” í blöðum eða á neti þessa daga. Mér sýnist orðið er notað stundum næstum því í merkingu af “guðlasti”.
Að vera “guðrækinn” og að vera “guðlaus” mun vera aðgreint skýrt a.m.k. yfirborðslega, en hvað um að fremja “guðlast” og að vera “guðrækinn”? Mér sýnist þessi tvö viðhorf (eða hegðun) við Guð geti blandast saman stundum og það er ekki svo auðvelt að aðgreina annað frá hinu.
"Guðlast" er "óviðeigandi ummæli um guð" samkvæmt Íslensku orðabókinni. En ég held hugsjón eða framkoma sem hyggist að stela Guðsstól er líka guðlast.

Oft virðist guðhræddur maður að trúa að hann sé guðhræddur sjálfur og að sjá annan mann sem hugsar og haga sér á öðruvísi hátt dæmi af “guðlasti”.
Slíkt sést í sögum í Biblíunni líka.

Jesú og lærisveinunum hans var kastað orði eins og: “ Með fulltingi höfðingja illra anda rekur hann út illu andana” af faríseum(Mt.9:34). Æðsti presturinn sagði um Jesú sjálfan: “Hann guðlaustar, hvað þurfum við vér nú framar votta við?” (Mt. 26:65).

Hins vegar notaði Jesús hörð orð líka eins og: “Vei yður, fræðimenn og farísear, hræsnarar! Þér læsið himnaríki fyrir mönnum. Sjálfir gangið þér ekki þar inn, og þeim, sem inn vilja ganga, leyfið þér eigi inn að komast”(Mt. 23:13).

Ef ég má segja um okkur sjálf sem erum í kirkjunni, eigum við ekki að fylgjast með línu sem aðgreinir því að falla í að fremja “guðlast” frá því að vera “guðrækinn”, á meðan við tölum mikið um “guðleysi”?

Ef við klæðumst trúarlegan búning og sitjum í guðræknu umhverfi, en hindrum aðra í að nálgast himnaríkið, telst slíkt til guðlasts líka. Við skulum hlusta á orð Jesú til faríseanna sem áminningu til okkar sjálfra. A.m.k. vil ég hlusta þau þannig.

Hlæjandi fuglahræða -íslenska og innflytjendur-

Ég skrifaði eftirfarandi grein fyrir tæpum átta árum. Margt hefur breyst síðan á jákvæðan hátt að mínu mati. Og allt breytist sífellt. Málið er hvort við séum á leið á jákvæða átt eða villa.
Varðandi mál um íslesnku og innflytjendur hér á landi tel ég tvö atriði mikilvæg. Annað er að íslenskt tungumál er fjársjóður Íslendinga og hitt er að tungumál á ekki að vera viðmið til að meta mannkosti fólks.


Hlæjandi fuglahræða

ÉG ER prestur sem er í þjónustu við innflytjendur hérlendis, og ég er sjálfur innflytjandi. Um daginn frétti ég að útvarpsstöð nokkur ætlaði að taka viðtal við íslenska konu sem tengist í starfi sínu vinnu með innflytjendum. Það kom upp sú hugmynd að innflytjandi skyldi taka þátt í þættinum. En svarið frá útvarpsstöðinni var á þá leið að "íslenskir áheyrendur þoli ekki að heyra útlending tala vitlausa íslensku". Hvað finnst ykkur um þetta viðhorf?

Biblían bannar okkur skurðgoðadýrkun. Í Jeremíu stendur: "Skurðgoðin eru eins og hræða í melónugarði og geta ekki talað, bera verður þau, því að gengið geta þau ekki. Óttist þau því ekki..." (10:5) Í gamla daga var skurðgoð bókstaflega dúkka sem búin var til úr tré eða steini.

Hér í ofangreindri Jeremíu er það fuglahræða. Síðar túlkaði kirkjan þessi orð þannig að allt sem sett er í staðinn fyrir lifandi Guð í lífi mannkyns sé skurðgoð. Þannig að ef við erum alveg upptekin af því að eignast peninga, frægð eða völd í samfélaginu, þá getum við nefnt það skurðgoðadýrkun.

Nútímaleg skilgreinig á skurðgoðadýrkun er að "það sem er raunverulega takmarkað, þykir ótakmarkað, það sem er aðeins einn hluti heildar er litið á sem heildina alla".
Segjum við þetta með einfaldara orðalagi, þýðir það að skurðgoðadýrkun er, að nota gildismat sitt þar sem það á ekki við. T.d. ef einstaklingar eru metnir eða dæmdir eftir ákveðnum viðmiðum sem samfélagið hefur gefið sér fyrirfram, þá er það ákveðin skurðgoðadýrkun.

Þegar við gerum svona meðvitað eða ómeðvitað, byrjar fuglahræðan í melónugarðinum að tala og labba sjálf, og hún er mjög dugleg að fela sig í samfélaginu og við getum ekki lengur þekkt hana. Margar hlæjandi fuglahræður geta labbað um í kringum okkur.

Sem prestur innflytjenda hef ég mörg tækifæri til að ræða eða hlusta á umræður sem varða innflytjendamál. Þar eru flestir sammála um mikilvægi íslenskunnar fyrir innflytjendur til að lifa í íslensku samfélagi. Hvort maður geti bjargað sér á íslensku eða ekki virðist vera efst í forgangsröð fyrir okkur útlendinga. Þess vegna reyna stofnanir eins og t.d. Miðstöð nýbúa eða Námsflokkar Reykjavíkur alltaf að skapa fleiri tækifæri fyrir okkur útlendinga til að stunda íslenskunám. Þetta er hin "praktíska" hlið tungumálsins.

Hins vegar er íslenska kjarni íslenskrar menningar og fjársjóður Íslendinga. Hún þýðir meira en "praktísk" leið til samskipta.Við innflytjendur skulum bera virðingu fyrir því.

Engu að síður eru tungumál og sú menning sem þeim fylgir, hvaða tungumál og menning sem er, eitthvað sem aðeins hefur gildi á takmörkuðu svæði. Tungumálið er aðeins einn hluti menningarinnar. Tungumál ætti hins vegar aldrei að vera viðmið til þess að meta gildi lífsins eða mannkosti annarra.

Að þessu leyti sýnist mér að algengur misskilningur eigi sér stað í íslensku þjóðfélagi, og sumir dýrki tungumálið eins og Guð. Stolt og virðing fyrir fallegri íslensku getur ómeðvitað breyst í fyrirlitningu og fordóma gagnvart innflytjendum sem ekki hafa tileinkað sér góða íslensku.

Fyrir tveimur mánuðum lýsti Félag ungra sjálfstæðismanna á Akureyri því yfir að útlendingar sem vilja fá íslenskan ríkisborgararétt skuli standast grunnskólapróf í íslensku. Um svona hugmynd eða ofangreinda dæmið um útvarpsstöðina verð ég að segja að viðkomandi hafi misst áttir. Maður sem talar fallega íslensku hlýtur að eiga skilið hrós. En það virkar ekki öfugt. Þó að maður geti ekki talað góða íslensku, verða mannkostir hans alls ekki verri.

Þetta varðar ekki einungis innflytjendur, heldur varðar það einnig fólk sem er á einhvern hátt málhalt, með lærdómsörðugleika eða fólk sem ekki hefur haft tækifæri til að mennta sig.

Málið er ekki hvort þetta fólk geti komist inn í þjóðfélagið eða ekki. Þjóðfélagið byggist nú þegar á tilvist þeirra. Er ekki kominn tími til að íslenska þjóðfélagið hlusti á hvað innflytjendur hafa að segja, ekki aðeins hvernig þeir tala? Ef þjóðfélagið viðurkennir þetta ekki og reynir að útiloka ákveðið fólk frá samfélaginu vegna ofdýrkunar á íslensku, mun menning Íslendinga skaðast sjálf.

Íslenskan er mikilvæg og dýrmæt menningu landsins, en hún má ekki verða viðmið til að meta mannkosti annarra. Í tilefni af 1.000 ára kristnitökuhátíð á Íslandi óska ég þess að við kveðjum hlæjandi fuglahræður og losnum við dulda skurðgoðadýrkun úr þjóðfélaginu.

(Birtist í Mbl. 8. feb. 2000)

"Keep them safe!" - the campain is launched today -

Victims of generalised violence lack protection in the Nordic countries - this has to change now!

Persons fleeing both generalised and more targeted forms of violence cannot rely on protection in the Nordic countries.
Instead they have to endure years of meaningless and anxious waiting for authorities to decide on their destiny. Many are rejected but not returned. Instead, they are left in a situation of legal limbo without basic rights and future perspective.

Many disintegrate little by little with "normal life" slipping further and further from reach. At the end may be deportation, often forcibly, back to the conflict and human rights violations in a home country like Iraq, Somalia or Sri Lanka.

"Keep them safe" is a Nordic campaign which aims to get governments in the region to acknowledge that people fleeing generalised violence and conflict are in need of international protection and ensure they get such.
As a minimum, Nordic governments must respect the UN Refugee Agency (UNHCR) recommendations regarding international protection needs of asylum-seekers.

The campaign is launched 25 September 2007 and will run till the end of December 2007, in all five Nordic countries.

The campaign includes regional press materials, a signature petition, national initiatives and a closure event in Stockholm (follow event calendar).

The campaign encourages everyone to stand up for the right to asylum and international protection from violations, conflict and persecution.
It calls upon the Nordic governments to live by both the letter and spirit of the international conventions they have committed to.

Twenty Nordic non-governmental organizations are behind this campaign.
(.... among them ....)
Amnesty International - Iceland
Icelandic Human Rights Centre
Rauði kross Íslands / Red Cross Iceland

The Campaigners want:

• Nordic governments to recognise the protection gap existing in relation to people fleeing generalised violence.
• Nordic governments to commit to finding ways to address the protection gap in relation to people fleeing generalised violence.
• Nordic governments as a minimum to respect the UN Refugee Agency (UNHCR) recommendations regarding international protection needs of asylum-seekers.
• The general public to support this call for meaningful and effective international protection of people fleeing generalised violence and conflict.

- taken from the campaining-site http://magnea.se/projekt/nordiccampaign/ -

Brúðkaup Siðmenntar í Fríkirkjunni

Ég var búinn að heyra talsvert um brúðkaup sem var haldið í Fríkirkju í Reykjavík um helgina. Mér sýnist raddir nokkra presta, sem eru kollegar mínir, vera frekar neikvæðar við það að halda “veraldlega athöfn” í kirkjuhúsi og þarna sést einnig gagnrýni til Siðmennt (sem hélt athöfn) og Fríkirkjusöfnuði (leigði út kirkjuhúsið).

Í byrjun vil ég óska nýju hjónunum til hamingju og óska hamingjusams lífs í framtíðinni.

Eins og venjulegt langar mig til að segja álit mitt sem mun hugsanlega ekki vera vinsælt meðal kirkjufólks. Ég held þetta sé mál sem Fríkirkjan ákveður sjálf einfaldlega. Guðfræðilega er kirkjuhús húsnæði og ekkert meira en það. Það átt að berast virðingu fyrir því að sjálfsögðu, en samtímis finnst mér nauðsynlegt að við í kirkjunni pössum okkur að misskilja ekki eins og kirkjuhús væri einstaklegur heilagur hluti. 

Við trúað erum með tilhneigingu að við reynum að gera hluta og annað, jafnvel manneskju, sem er tengt við trú, heilagt og byrjum að dýrka það. Og mér finnst það vera ekki eftirsóknarvert, þar sem slík tilhneiging byggir óþarfan múr á milli þess sem er inni í kirkju og þess sem er utan.

Ef ég má lýsa því á mjög grófan hátt, er atriði sem aðgreinir kristinn mann frá fólki sem er ekki kristið það að maður trúir á Jesú og annað ekki. Það er kjarni málsins og það dugir. Hins vegar tel ég önnur atriði skipti ekki máli í alvöru eins og hvort maður sæki messu reglulaga, hvort maður horfi á mynd Jesú með dýrkun eða hvort maður þvoi höndum sínum áður en maður kemur í altarisgang eða ekki.

Mér skilst að kirkjuhús sé “sorrounding object” fyrir trú okkar en ekki trú sjálf. Þetta er fyrsta atriði sem mig langar til að gera skýrt.

En við erum öll lifandi og eru með tilfinningu líka. Mér finnst það mikilvægt að virða tilfinningu manna. Það er mjög eðlilegt að trúað fólk elska kirkjuhús sitt og annast það vel. Það er ekkert 
slæmt fólk heldur í þessari tilfinningu ef hún er í ákveðinni takmörkun. Þess vegna, þótt kirkjuhús sé aðeins húsnæði, ef fólki í Fríkirkjusöfnuði liður illa út af athöfn Siðmenntar, þá kannski er það ekki gott að leigja húsinu út, en ef fólkið segir “allt í lagi”, þá er það í lagi að mínu mati. Þetta er annað atriði sem ég hef í huga.

Þriðja atriði hjá mér er, þó að þetta sé afskiptasemi mín, hvort fólk sem sækir athöfnina beri virðingu fyrir kirkjuhúsinu eða ekki, hvort sem það sé trúð eða ekki. Mér finnst þetta sé bara mannasiðir. Ég skoðaði nokkrar myndir viðkomandi brúðkaups í heimasiðu Siðmenntar en mér sýnist allt hafi verið í almennilegum aðstæðum.
Því finnst mér allt vera í lagi um þetta atriði líka.

Og fjórða og síðasta atriði í huganum mínum.
Ég skil að margir í kirkjunni séu pirraðir vegna Siðmenntar. Ég er ekki endilega hrifinn af málflutning hennar sjálfur. Stundum sýnist mér málflutningur Siðmenntar vera alltof afskiptasamur yfir einkalíf annarra og vera sama tagið af afskiptasömum trúboði nokkrum.
Ég er ekki með sama lífsskoðun og þeir sem eru í Siðmennt (en ég vil viðurkenna einnig mikilvægi þess að vera “trúleysi” sem eitt viðhorf í lífinu manns. Og það er mikilvægt fyrir trú okkar, ekki eingöngu úti af mannréttindi. Ég vil skrifa um það við annað tækifæri).

Hins vegar viðurkenni ég “trúleysi” eða “guðleysi” sé almennileg lífsskoðun í samfélagi okkar og það eigi að eiga almennilegt “rými” til að vera við. Einnig viðurkenni ég mikilvægi þróunar “veraldlegrar athafnar” í framtíðinni. Mér finnst það alveg sanngjarnt og rétt að fólk sem trúir ekki kristni getur framkvæmt brúðkaup eða útför á eigin hátt sinn, fremur en að halda athöfn í kirkjunni úti af “valleysi” á málið.

Að þessu leyti er ég stuðningsmaður við að Siðmennt þrói veraldlega athöfn. Ekki misskilið, ég segi ekki að það skiptir ekki máli hvort fólk gifti sig hjá Siðmennt eða í kirkjunni. Ég boða merkingu þess að giftast í blessun Guðs en ekki á annan hátt, vegna trúarinnar minnar. En það er eitt og hvort samfélagið útvegi jafnt tækifæri fyrir trúar- eða lífsskoðunariðkun hvers og annars er annað mál. Ef Siðmennt vantar húsarými til að halda athöfn, þá er það ekki rétt og hugrakkt fyrir kirkju að leyfa henni að nota húsnæði sitt sem “ríkjandi” trúfélag í samfélaginu?

Það getur verið auðveldra fyrir kirkju, sérstaklega fyrir þjóðkirkju, að fara fram hjá þörfum Siðmenntar og láta hana vera. Kannski þorði Fríkirkjan að taka hugrakkt stíg í málinu. Er það ekki hægt að sjá málið svona?

Er erlent starfsfólk áhyggjuefni fyrir uppeldi barna?

Einn Íslendingur á leikskóladeild

.... Á leikskóla borginni eru 3 af 4 starfsmönnum einnar deildarinnar erlendir og er einn þeirra nýkominn til landsins. Erlendu starfsmennirnir eru fagmenntaðir en íslenskukunnátta þeirra er misgóð. ....
Sigríður Sigurjónsdóttir, dósent í íslenskri málfræði við Háskóla Íslands, segir ... “Þetta er aðalmáltökuskeið barnanna. Þetta er áhyggjuefni ef við viljum halda áfram að tala íslensku og viljum að börnin læri hana.” ....
Auður Jónsdóttir, mannauðsráðgjafi hjá leikskólasviði Reykjavikurborgar, segir ....
“En leikskólastjórar hafa reynt að hafa ekki fleiri útlendinga en einn á hverri deild...
....Þegar erlend börn eru á leikskólum er það gott innan vissra marka að hafa erlenda starfsmenn. Það styrkir starfsemina. En auðvitað viljum við að allir tali íslensku.” ....

                                          - Blaðið 22. september -


Nýlega var það umræðu varðandi erlenda starfsmenn í svæðisskrifstofu málefna fatlaðra. Þarna var bent á óþægindi ef starfmaður getur ekki haldið samskiptum við skjólstæðinga á íslesnku. Þegar sambýli eða elliheimili er að ræða töf á samskiptum eða misskilningur mun geta valdið jafnvel lífshættu. Því þetta á að vera rætt vel og nægilega.

Hvað um þegar leikskóli er að ræða. Ég held það alveg skiljanlegt að það er áhyggjuefni þegar 3 af 4 starfsmönnum eru innflytjendur. Auður Jónsdóttir bendir samt á staðreynd að leikskólinn er meðvitaður um það og reynir að takmarka fjölda erlendra starfsmanna svo að hver deild hafi ekki fleira en einn erlendur starfsmann.

Ég hef ekki sérstaka athugasemd við ræðuefnið hingað til. En varðandi síðastu orð Auðar, er ég aðeins öðruvísi hugmynd. En ég er ekki með faglega þekkingu um málið inni í leikskóla nema pínulitla reynslu mína (ég vann einu sinni í leikskóla og ég skildi ekkert á íslesnku á þeim tíma ), því þetta er bara hugmynd mín.

Mér finnst það gott að hafa erlenda starfsmann í leikskóla. 3 af 4 er kannski of margir, en 1 í hverri deild. Ég segi það gefur jákvæð áhrif á uppeldi barna að börn sjá hann kringum í sig frá leikskólastigi. Er það ekki nauðsynlegt og eftirsóknarvert fyrir börn að skilja tilvist þeirra erlendra manna á eðlilegan hátt eins og í daglega vist í leikskólanum og tileinka sér að halda samskiptum við fólk sem á öðruvísi tungumál en sitt eigið? Mig langar til að skoða tilvist erlendra stafsmanna aðeins á jákvæðri hátt en Auður segir í greininni. (en ég þekki ekki skoðun hennar meira en fréttagreinin hermar, því ég á ekki að nefna hana kannski)

Í framhaldi þess pæli ég, en þá hvað um meiri fjölbreytileika starfsmanna í leikskólanum? Á fleira fólk með líkamilega fötlun ekki að vera þar til dæmis? Eiga fleiri karlmenn að vera þar líka? (ég var eini karlmaðurinn meðal 15 starfskvenna þegar ég vann í leikskóla! ) Fjölbreytileikinn getur verið hindrun fyrir dugnaða starfsemi, en nýtist hann ekki vel fyrir uppeldi barna á annan hátt?

Kvenprestur í Dómkirkju

Þetta er góðar fréttir. Mig langar til óska séra Önnu Pálsdóttur til hamingju innilega. 
Hún er góð í prestsþjónustu sinni fyrst og femst, óháð því hvort hún sé kvenkyn eða annað. 
Auk þess er það gott að kvenprestur er komin í embætti Dómkirkjunnar loksins. Ég fagna því !! 
  

Valnefnd valdi Önnu Sigríði Pálsdóttur í starf Dómkirkjuprests